Kafpedia Nedir?

Kafpedia, Kafkasoloji Araştırmaları Derneği tarafından 2018 fikrinin temelleri atılan, teknik nedenlerle geciken bir projedir. Kafpedia, Kafkasoloji Araştırmaları Derneği’nin temel projesidir. Kafkasoloji Araştırmaları Derneği, ileride yapacağı araştırmalar için Kafpedia katkıcılarını, araştırmacı adayları olarak görür.

Manifesto

Kafkasya tarihin en eski dönemlerinden beri varlığını sürdüren toplulukları, kültürel yapıları ve dilleriyle insanlığın ortak tarihi hakkında birçok bilgi barındırır. Ancak bu bilgiler, savaşlar, yerinden edilmeler, siyasi anlaşmazlıklar gibi birçok nedene bağlı olarak çok fazla korunamamış veya çeşitli nedenlerle biçim değiştirerek yeniden üretilmiştir. Kafkasya ve Kafkas halkları üzerine yürütülen tartışmaları göz önünde bulundurduğumuzda, bilgi eksikliğinin yaygın bir durum olduğu dikkat çeker.

Bu bağlamda, Kafpedia, bilginin toplumsal sorunların çözümünde ve tartışılmasında merkezi önemde olduğunun kabulüyle hareket eder ve Kafpedia için bilginin niteliksel ölçütü nesnelliktir. Bu durum, insanlığın önüne koyduğu sorunları aşarken nesnel bilgiden yararlandığı ön kabulüne dayanır. Kafpedia, anlaşılabilir, düzenlenmiş bir bilginin sistematik düşünmeyi doğuracağını ve bunun toplumsal sorunların çözülmesi konusunda belirleyici olacağı konusunda iyimserdir.

Amaç ve Yöntem

Kafpedia’nın temelde iki amacı vardır: Objektif bilgiyle kamuyu bilgilendirme ve araştırma kültürünü yaygınlaştırma. Bu iki amaç arasındaki diyalektik ilişki, bunlar arasında bir hiyerarşi gözetilmesine engel olur. Kafpedia için ikisi eş önemdedir. Bilgilendirme ve bilgilenme eş güdümlü süreçlerdir. Kafpedia yalnızca araştırır, derler ve paylaşır.

Buradan hareketle, Kafpedia’nın tasarımı, Kafkasya ve Kafkas halklarının bilgisini tek bir çatı altında toplama çabasından ibarettir. Kafpedia, bir bilgi derleme etkinliğidir. Bu durumun yöntemsel olarak mantıksal sonucu, betimlemeye denk düşer. Bu etkinlik, bilginin bulunması ve anlaşılabilir biçimde bir araya getirilmesinden başka bir şey değildir. Kısaca, Kafpedia, Kafkasya ve Kafkaslıkla ilgili nesnel bilginin, derlenmesi, sınıflanması ve kategorize edilmesidir.

Çalışma Biçimi

Kafpedia, çalışma biçimi olarak yataylılığı, gönüllülüğü ve dayanışmayı benimser. Kafpedia, tüm katkıcıların ismini açıklamakta şeffaftır. Ancak katkının kendisinde ise anonimliği benimser. Kafpedia katkıcıları, Kafpedia’yı okuyucu için öğretici olduğu kadar kendileri için de öğretici olduğundan hareketle, örgütsel bir öğrenme durumu olduğunu saklamaz, tersine, bunun güçlü yanları olduğunu ilan ederler.

Kafpedia kurucu katkıcıları, üniversite öğrencileri ve mezunu Kafkas kökenli gönüllülerden oluşmakla birlikte bu durum bir kural değildir. Her etnik kökenden ve eğitim seviyesinden insanın desteğine, eleştirisine ve katkısına açıktır.

Kafpedia büyük bir proje değildir, katkıcılarıyla büyüyecek bir projedir; Kafpedia bitmiş bir proje de değildir, asla bitmeyecek bir projedir.

İstanbul Kafkas Kültür Derneği

Merkezi İstanbul’da bulunun Sivil Toplum Kuruluşu. İstanbul Kafkas Kültür Derneği(İKKD) 1946 yılında Dosteli yardımlaşma derneğinin 28 Ekim 1953 isim değiştirmesiyle Kafkas kültür Derneği isimini almıştır. Derneğin ismi, binasının olduğu semtten dolayı, Kafkas toplumu arasında "Bağlarbaşı Derneği" olarak da kullanılır.

Arka Plan

Dosteli Yardımlaşma Derneği, ikinci Dünya Savaşının hemen bitiminde, savaş sırasında ülkelerini desteklemeyen ya da Alman Nazi güçlerininin yanında yer alan Orta Asya Cumhuriyetlerinden, Kırım’dan ve Kafkasya’nın çeşitli yerlerinden gelen sığınmacılar tarafından kurulmuştur. Dosteli Yardımlaşma Derneği, asıl hedeflerini, bu sığınmacılar, yaşadığı zorluklara karşım yardım organize etmek olarak duyurmuştur.

Dosteli Yardımlaşma Derneği’nin içindeki Kafkasyalılar, Türkiyeli bazı Kafkasyalılar ile birlikte siyasal alanda çalışmak Anti-Komünist faaliyetler gerçekleştirmek için, siyasî bulmadıkları Dosteli Yardımlaşma Derneği’nden ayrılırlar ve “Kuzey Kafkas Türk Kültür Derneği” (KKTKD) adı altında yeni bir dernek kurarlar.1 Bu Dernek, Balkan Türkleri, Kırım Türkleri gibi dernekler ile birleşerek “Türk Göçmen ve Mülteci Dernekleri Federasyonu”na bileşen olmuşlardır.2

Dosteli Yardımlaşma Derneği’nden ayrılanların Kuzey Kafkas Türk Kültür Derneği’nin kurmasıyla birlikte Dosteli Yardımlaşma Derneği, tüzüğünün ilgili iki maddesi “derneğin adı Kafkas Kültür Derneği’dir” ve “gayesi Kafkas tarih, kültür ve ananelerini yaymak ve yaşatmak, kültürel toplantılar yapmaktır. Dernek hiç bir suretle siyasetle iştigal etmez, bölgecilik ve ırkçılık gayesi gütmez” şeklinde değiştirerek "Kafkas Kültür Derneği" olmuştur.3 Böylece bugün ki İstanbul Kafkas Kültür Derneği’nin ilk hali oluşmuştur.

Kurucular

Çok çeşitli meslek gruplarından gelen İKKD kurucularından, Ziya Bersis gazeteci, Mehmet Ketey fen memuru, Vasfi Güsar hekim, Şeref Terim memur, Hayri Domaniç hukukçu, Şecaettin Nabuk ve Muharrem Bilgiç tüccardır.4

12 Eylül Sonrası

12 Eylül 1980 darbesi sonrasında Türkiye’de faaliyet gösteren tüm derneklerin kapatılmasının ardından faaliyetlerine bir süre ara vermek zorunda kalan dernek. 1991 yılında Kafkas Dernekleri Koordinasyon Kurulu’nun (KAFKUR), 1993 yılında KAFDER’in ve 2003 yılında Kafkas Dernekleri Federasyonu’nun (KAFFED) kurulmasına öncülük etmiştir.

Günümüz

İstanbul Kafkas Kültür Derneği 22 Ağustos 2021 tarhinde topladığı 55.Olağan Genel Kurulla birlikte yönetim kurulu başkanını ve yönetimi değiştirmiştir.5

YÖNETİM KURULU: Yüksel Nuri Güneş (Yönetim Kurulu Başkanı) • Aliye Ayça Atçı • Asel Zengin • Asiye Yağan • Çağlar Bayındır • Emel Özdemir • Funda Altıok Diyner • Hasan Kaan Durmuş • İlknur Canbulat • Mehtap Koşak • Oğuzhan Hazır • Olcay Cengiz • Şeyma Kanbek • Timur Şahin

• DENETİM KURULU: Janberd Dinçer • Mehmet Sait Kanbolat • Özlem Aydemir • Tülün Özgül • Vedat Çetgin • Zeynep Elam

ONUR KURULU (THAMATELER MECLİSİ) : Ali Çurey • Atay Ceyişakar • Ayşe Eşsiz • Cengiz Gül • Doğan Özden • Esat Özen • Hikmet Albayrak • İlhan Aydemir • Kani Çiçek • Keramettin Dönmez • Mahmut Nedim Özel • Rahmi Tuna • Yaşar Nogay

Kaynakça

  1. Kaya, Ayhan 2010, Türkiye'de Çerkesler "Diasporada Geleneğin Yeniden İcadı" , Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  2. https://www.kaffed.org/bilgi-belge/diaspora/item/6-kuzey-kafkas-dernekleri.html
  3. http://istanbulkafkaskultur.net/tarihce/
  4. http://istanbulkafkaskultur.net/istanbul-kafkas-kultur-dernegi-55-olagan-genel-kurulu/
  5. http://istanbulkafkaskultur.net/dernek-yonetimi

Çerkes Derneği (Ankara)

Çerkes Derneği, merkezi Ankara'da olan Sivil Toplum Kuruluşu. “Kuzey Kafkasya Kültür Derneği” adıyla 21.12.1961 tarihinde kurulmuştur. 26.06.2011 tarihinde gerçekleştirilen 31. Olağan Genel Kurulu ile adını Çerkes Derneği olarak değiştirmiştir.

Kuruluşundan bu yana Çerkes kimliğinin, dilinin ve kültürünün yaşatılması ve gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla çalışmalarını sürdüren dernek, 1991 yılında Kafkas Dernekleri Koordinasyon Kurulu’nun (KAFKUR), 1993 yılında KAFDER’in ve 2003 yılında Kafkas Dernekleri Federasyonu’nun (KAFFED) kurulmasına öncülük etmiştir.1

Kurucular

Kurucu Yönetim Kurulu Üyeleri:

12 Eylül Sonrası

12 Eylül 1980 darbesi sonrasında Türkiye’de faaliyet gösteren tüm derneklerin kapatılmasının ardından faaliyetlerine bir süre ara vermek zorunda kalan dernek, dönemin son yönetim kurulu olan Yısmeyl Özdemir ÖZBAY başkanlığındaki yönetim girişimleri sonucunda 12  Mayıs 1984 tarihinde tekrar açılmıştır.

 

Kaynakça

  1. https://cerkes.org.tr/hakkimizda