İsmail Hakkı Berkok (1890 - Kayseri, 11 Mayıs 1954 - Ankara) Adıge asker, yazar ve tarihçi.
İsmail Hakkı Berkok (Jereşti), 1890 yılında Kayseri Pınarbaşı ilçesinin Yağlıpınar köyünde doğdu. Ailesi, Kafkasya’dan 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra Osmanlı topraklarına göç etmiştir. Evlenerek İstanbul’a yerleşen kız kardeşinin yanına giderek, 1910 yılında Harp Okulu ve Harp Akademisi eğitimini derece ile tamamladı.[1]
Eğitimini tamamladıktan sonra aynı yıl Balkan Savaşı nedeniyle Makedonya’ya kurmay subay olarak tayin edildi. Birinci Dünya Savaşı sırasında fiili olarak Irak ve Kafkas cephelerinde bulundu.[2] 1918 yılında Kuzey Kafkasya’da faaliyet gösteren “Kafkas İslam Ordusu”nda kurmay subay olarak görev aldı. Özellikle Dağıstan’da halkı örgütleyici faaliyetlerde bulunarak, Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti’nin bağımsızlığı için çalışmalar yaptı. 1920 yılında Osmanlı Hükümeti’nin oluşturduğu kurula katılarak yeniden Kafkasya’ya gitti, orada Dağıstan ve Çeçenistan’daki halk hareketlerinde bulundu. Daha sonra Anadolu’ya geçen İsmail Hakkı Berkok, Kurtuluş Savaşı’na katıldı. Savaşta gösterdiği başarılarından dolayı “İstiklal Madalyası” aldı. Cumhuriyet Dönemi’nde de askeri görevlerde bulunarak, İkinci Dünya Savaşı sırasında Seferberlik Şube Müdürlüğü yaptı. 1946 yılında Askeri Yargıtay üyeliğinden (1944) Tuğgeneral rütbesi ile emekli oldu. 1950-1954 yıllarında Demokrat Parti’den Kayseri milletvekili seçildi.[1]
İsmail Hakkı Berkok, 1954 yılında ikinci dönem milletvekili olarak seçildi. Ancak rahatsızlanması sonucunda görevine başlayamadan 11 Mayıs 1954’de Londra’da hayatını kaybetti.[3]
Askerliğin yanı sıra yazar ve tarihçi olarak Cumhuriyet Dönemi’nde Harp Akademisi’nde Tabiye (Taktik) dersleri verdi. Çeşitli askeri okullarda verdiği dersler sonucunda bu konu ile ilgili “340-341 Senesi Harbiye Mektebi Zabitan Kursunda Arazi Üzerine Tatbik Edilen Tabiye Meseleleri", "Tabiye-i Esasiye" (4 Kitap, 1927), "Müşterek Tabiye, Muhtelif Sınıfların Birlikte Sevk ve İdaresi" (1928), "Tabiye Meseleleri" (1928) adlı eserleri kaleme aldı.[4] Ölümünden sonra ailesi tarafından yayınlanan “Kurtuluş Yolu” (1957) ve “Tarihte Kafkasya” (1959) adlı kitapları yazdı.[1] Yazar, Türkçe ve Kafkas dillerinin yanına sıra Fransızca, Rusça, Arapça ve Farsça dillerini bilmekteydi.
Doğum: 1890, Yağlıpınar, Pınarbaşı, Kayseri
Ölüm: 11 Mayıs 1954, Ankara
Katıldığı Savaşlar
Eserleri